Stijgende energieprijzen brengen mensen met een laag inkomen in acute problemen
Meer gerichte maatregelen zijn nodig!
Utrecht, 11 januari 2022
Geachte minister Schouten,
Wij zijn zeer verheugd u te mogen verwelkomen als Minister voor Armoedebeleid. We zien uit naar een goede samenwerking. In deze brief vragen we als Landelijke Armoedecoalitie1 uw aandacht voor
de sterk stijgende energieprijzen. Sommige mensen komen daardoor in extreme problemen. De reeds toegezegde compensaties schieten voor hen ernstig tekort.
Stijgingen van € 50,- tot € 150,- per maand
Uit ons netwerk ontvangen we onderstaande voorbeelden:
Van € 130,- naar € 267,- per maand
€ 117,- naar € 223,65.
€ 101,- naar € 160,-.
Een verhoging met € 80,-.
Schuldregelingen wankelen
Een ongewenst effect van de prijsstijgingen is dat mensen die hulp gevraagd hebben bij hun schulden, opnieuw in een financiële stresssituatie komen. Ze zijn een aflosbedrag overeengekomen maar door de prijsstijgingen kunnen ze die afspraak niet nakomen. Daardoor dreigt de grond onder de regelingen
weg te vallen, waardoor alle investeringen in schuldregelingen teniet gedaan worden en de schuldenstress weer helemaal terug is.
Binnen met een jas aan
Wij kennen mensen die hun verwarming niet meer aanzetten. ‘Een mevrouw zit thuis met jas aan en dekentje, en bekijkt de halve dag haar verbruik via de app… Het verbruik neemt maar niet af… de deur doet ze niet meer open. Een andere man zit met jas aan en verwarming uit, het is 12,5 graden in zijn
woonkamer.’
Topje van de ijsberg?
De prijsstijgingen doen zich voor bij mensen met een laag inkomen: mensen met een uitkering, werkende armen en huurders in de sociale sector. Recent onderzoek van het Nibud liet al zien dat veel huishoudens geen of zeer lage financiële buffers hebben. Zij missen de mogelijkheid om nog ergens op
te bezuinigen. Bovendien wonen ze vaak in slecht geïsoleerde huizen.
De totale omvang van de groep mensen die te maken heeft met prijsstijgingen van meer dan € 50,- per maand is nog onbekend. Wel weten we dat volgens de energiemonitor 2021 44% van alle mensen een variabel contract heeft en 17% een vast tarief dat voor 1 jaar vaststaat. De kans is reëel dat de groep mensen die te maken krijgt met een extreme energiestijging geleidelijk aan steeds groter wordt.
Huidige compensatie schiet tekort
Voor deze groep mensen is de compensatie van € 400,- gemiddeld per jaar via de belasting (die je achteraf krijgt) en de € 200,- per jaar via de nog te regelen categoriale bijstand te weinig. De totale compensatie komt in de meest gunstige situatie neer op € 33,- tot € 50,- maand, terwijl mensen soms
te maken hebben met stijgingen van € 50,- tot € 150,- per maand.
Daarom verzoeken wij u om een gerichte compensatie te bieden aan mensen met een laag inkomen van wie de energierekening explosief stijgt zonder dat hun energieverbruik daar aanleiding toe geeft.
Duurzame oplossing noodzakelijk
De nu ontstane situatie is een uitkomst van structurele problemen: lage inkomens, slecht geïsoleerde woningen en weinig tot geen financiële buffers. We vragen u om met ons te werken aan toekomstbestendig beleid voor deze groep. Wat ons betreft zou dat kunnen in de vorm van een werkconferentie waarin we samen duurzame oplossingen ontwikkelen.
We zouden het zeer waarderen als we zo spoedig mogelijk hierover met u in gesprek kunnen gaan.
Met hartelijke groet, namens de partners van de Landelijke Armoedecoalitie,
Jan van Leijenhorst, voorzitter
Een afschrift van deze brief is verzonden aan de Tweede Kamerleden