Medisch Gontact 2 november 2021:
Het heeft een ICPC-codering. Ik gebruik hem zelden, maar hij zal vaker treffend zijn dan gehoopt en verwacht. Soms ligt het er bovenop. Een moeder die huilend op mijn spreekuur zit, omdat ze haar kinderen niet kan geven wat ze graag willen. Dan gaat het niet eens om de nieuwste smartphone of merkkleding, maar om iets ‘basaals’ zoals iets anders te eten dan de wekelijkse euroknallers.
Andere keren moet je je oren en ogen iets meer openen om een van de onderliggende factoren te vinden. De tiener die pijn in haar knieën blijft houden, ondanks de geadviseerde relatieve rust. Ze probeert te luisteren, maar die drie baantjes in de bediening moet ze echt volhouden om thuis te helpen de eindjes aan elkaar te knopen. Fysiotherapie is al helemaal uit den boze. Zit niet in het basispakket.
Of neem de twintiger die graag anticonceptie wil gebruiken. De kosten bedragen tussen de 10 en 40 euro per jaar voor orale anticonceptie. Je kunt in niemands portemonnee kijken om een oordeel uit te spreken over de hoogte van deze bedragen. Niet veel later zit ze ongewenst zwanger tegenover je. Keuzes die ze had moeten maken? Soms valt er niet te kiezen. Gebeuren dingen zoals ze gebeuren, maar hadden ze mogelijk wel voorkomen kunnen worden.
Een ander voorbeeld is de adipeuze, hardwerkende vader die graag iets aan zijn levensstijl wil doen. Makkelijker gezegd dan gedaan als je afhankelijk bent van voedselpakketten. Daar zitten zelden zoutloze noten, een moot zalm of verse groenten in. En ze zelf kopen als je iedere euro om moet draaien zit er niet in.
Dan heb ik het nog niet eens over de mensen met de Z01-codering (financieel probleem/armoede) die we niet zien. Degene met slaapproblemen, depressies, verslavingen of andere mentale dan wel fysieke ellende. Ik noem een coronacrisis. Een toeslagenaffaire. Benzineprijzen die weer boven de 2,10 euro per liter komen. Energiemaatschappijen die failliet gaan, waardoor mensen minimaal het dubbele moeten gaan betalen.
939 duizend kinderen leven in ons land in armoede. Het is geen medisch probleem. En ik wil het zeker niet medicaliseren, maar als we maar lang genoeg wachten, wordt het vanzelf medisch.
Is geld dan de oplossing? Nee, het maakt het hoogstens iets gemakkelijker. Bewustwording is de eerste stap. Ik kan louter signaleren. Maar feit is dat het hoogtijd is voor het zetten van noodzakelijke stappen. Daar kleeft een stevige rekening aan. Het is aan de politiek om zorgvuldig stil te staan bij de vraag wie die moet en ook kan betalen. Het is er immers een die in ons eentje onbetaalbaar is.
Arianne Beckers