Van gezinsbode.nl van 1 oktober 2020:

Ontroerend, onze jonge vrienden van GroenLinks in de Groninger gemeenteraad: als de kippen erbij als er om excuus geroepen moet worden voor ‘ons’ slavernijverleden, maar ziende blind als zich in het Groningse hier en nu en pal onder hun neus hetzelfde voltrekt.

Slavenarbeid. Zo noemde een FNV-inspreker woensdag in de gemeenteraad de samenwerking van de gemeente Groningen met het bedrijf Schakelkans. Dit bedrijf bemiddelt in Groningen uitkeringsgerechtigden in opdracht van de gemeente. Bedrijven kunnen voor 12,75 per uur een uitkeringsgerechtigde inhuren. Dat is het minimumloon, maar daar houdt het wel mee op. Werkgeverslasten worden niet afgedragen, de cao komt in dit verhaal niet voor.

Van die 12,75 ziet de uitkeringsgerechtigde 2 euro (de vrijwilligersvergoeding) terug. Die mag de uitkeringsgerechtigde bovenop zijn uitkering houden. De rest steekt de gemeente in de zak. Vervolgens wordt Schakelkans door de gemeente betaald voor de verleende diensten. Niet van die tien euro, maar ‘uit een ander potje’, aldus de woordvoerder van wethouder Carine Bloemhoff die voor dit fraaie project verantwoordelijk is. Hoeveel? Daarover hult de stadhuis zich in stilzwijgen.

Schakelkans komt niet uit de lucht vallen. Een vergelijkbaar, omstreden project, Flextensie, veroverde een paar jaar geleden stormenderhand de reïntegratie-industrie in Nederland. Gemeenten waren er dol op. Het bedrijfsleven, blij met de supergoedkope krachten, ook. Zo huurde de Action in Zwaagdijk 24 man in om dozen te stickeren. Goed voor de werkervaring…

Het was eigenlijk een vrij cynisch systeem waarbij over de rug van uitkeringsgerechtigden lekker werd verdiend. Iedereen werd er beter van, behalve de uitkeringsgerechtigde. Die mag de hele dag dozen stickeren, houdt er een vrijwilligersvergoeding aan over, wordt niet volgens de cao uitbetaald en moet maar afwachten of er aan het eind van de rit daadwerkelijk een baan op hem wacht of dat er een iemand anders op de carrousel wordt gezet. Bovendien worden via deze constructie  werkzoekenden verdrongen die anders via het reguliere uitzendbureau ingezet hadden kunnen worden.

Uiteindelijk oordeelde de staatssecretaris, na verontwaardigde kamervagen,  dat er met deze constructie beslist geen sprake mag zijn van verdringing. Veel gemeentes lieten het project vervolgens vallen, bang om de vingers te branden.

Maar dit stadsbestuur zet de deur naar arbeid voor bodemprijzen nog iets verder open. Een van de twee BV’s die boven Schakelkans hangt, zo blijkt uit gegevens van de Kamer van Koophandel, is Dalkruid Beheer BV. De dga bij dit bedrijf is Arnold Kremer, de man die tal van noordelijke gemeenten aan het omstreden Flextensie hielp. Schakelkans is een bijna exacte kopie van Flextensie. Met dit verschil dat bij Flextensie werkelozen in een poule werden ondergebracht en om de paar dagen naar een andere opdrachtgever gestuurd konden worden. Dat is nu niet meer zo.

Maar wat heeft dit allemaal met slavendrijverij te maken, vroeg het jonge GroenLinks-raadslid zich af. Want aan slavernij komt toch dwang te pas? Waarheid als een koe. Maar de uitkeringsgerechtigde die de vraag krijgt of hij een ‘baan’ wil die goed zou zijn voor zijn cv of voor het opdoen van werkritme of ervaring wordt in feite onder schot gehouden. Weigeren van werk kan een korting betekenen. Dat weet iedere uitkeringsgerechtigde. De consulent hoeft het niet eens uit te spreken. Die korting is de grote angst van veel bijstandsgerechtigden. Er komt geen zweep aan te pas en ook geen overzeese reis. Het gaat er in 2020 wat subtieler aan toe maar ver van slavendrijverij zit deze constructie niet af. Moeilijk voor te stellen dat onze jonge vriend van GroenLinks daar mee geassocieerd wil worden.

Bram Hulzebos