Staatssecretaris Van Ark krijgt kritiek vanwege ’tegenprestatie’ in bijstand

Van nu.nl van donderdag 28 november 2019:

Staatssecretaris Tamara van Ark (Sociale Zaken) kreeg veel kritiek op haar suggestie dat bijstandsgerechtigden een verplichte tegenprestatie moeten leveren. De bewindsvrouw hamert erop dat zij doelt op een passend aanbod en niets heeft gezegd over een verplichting.

“Uitkeringsgerechtigden voelen zich in de hoek gezet”, zei PvdA’er Gijs van Dijk donderdag tijdens een debat in de Tweede Kamer. “We moeten mensen helpen en geen schuldgevoel aanpraten”, was D66-Kamerlid Steven van Weyenberg van mening. SP’er Jasper van Dijk wees erop dat sommige mensen in de bijstand vanwege een handicap helemaal niet kunnen werken of een tegenprestatie kunnen leveren.

Kritiek op suggestie dat bijstandgerechtigden profiteurs zijn

Het schoot de parlementariërs in het verkeerde keelgat dat de VVD, ook de partij van Van Ark, de suggestie wekte dat mensen met een uitkering thuis zitten en hun hand bij de overheid ophouden.

“Niet iedere gemeente in Nederland vraagt iets terug te doen voor de bijstand. Dat vinden wij bizar. Het is de normaalste zaak van de wereld om iets terug te doen”, schreef de grootste coalitiepartij op haar Facebook-pagina. De nadruk op het verplichtende karakter kwam ook naar voren in de Kamerbrief die Van Ark vorige week stuurde. “Als mensen echter niet willen meewerken, moet het aanbod ook verplichtend opgedragen kunnen worden”, schreef de bewindsvrouw.

Van Ark wilde beeld graag rechtzetten

Van Ark wilde graag het beeld rechtzetten dat zij de nadruk legt om mensen in de bijstand iets wilde verplichten. Ze wil deze groep mensen juist helpen, zei ze. “Mensen voelen zich afgeschreven. Dat vind ik onwenselijk.” Gemeenten hebben zelf de vrijheid hoe dat passend aanbod eruit moet zien. Dan kunnen taallessen zijn of een sollicitatietraining. Het gaat er wat Van Ark betreft om dat mensen met een uitkering actief en positief door gemeenten worden benaderd en zo perspectief krijgen op een vaste baan.

De Kamer, onder aanvoering van D66, vroeg Van Ark met voorstellen te komen om mensen die langdurig in de bijstand zitten een “niet-vrijblijvend aanbod” te doen als tegenprestatie. Van Weyenberg was tevreden met de uitleg van Van Ark dat het niet gaat om de tegenprestatie, maar juist om mensen in de bijstand te helpen. Er was volgens hem sprake van een “hardnekkig misverstand”.

SP verweet Van Ark aan ‘damage control’

Van Dijk (SP) had nog wel kritiek. Hij verweet Van Ark “damage control” door nu vooral te benadrukken dat zij mensen wil helpen. “Het lijkt erop alsof mensen in de bijstand profiteurs zijn en dat zij wat de VVD betreft een tegenprestatie moeten leveren.” Het was volgens hem extra pijnlijk dat uitgerekend in dezelfde week bekend werd dat VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff “een smak geld krijgt voor niets doen”. Van Dijk doelt daarbij op het feit dat Dijkhoff als Kamerlid ook nog wachtgeld krijgt voor zijn periode als staatssecretaris van Asiel en minister van Defensie in het vorige kabinet. Het gaat om een jaarlijks bedrag van 37.000 euro waar hij drie jaar lang recht op heeft.

Van Ark wil dat gemeenten alle bijstandsgerechtigden een “passend aanbod” doet. Als mensen daar niet aan willen meerwerken, wordt het aanbod verplicht. In het uiterste geval kan op de uitkering worden gekort. “Zo behouden we het noodzakelijke draagvlak voor onze sociale zekerheid”, schreef Van Ark vorige week in haar Kamerbrief. Ze gaat de komende periode met gemeenten in gesprek over hoe zij hier invulling aan kunnen geven.

GroenLinks, SP, en PvdA riepen op helemaal af te zien van de tegenprestatie in welke vorm dan ook.